Ruprecht I Piast (urodzony (27 marca?) 1347 roku, zmarł przed 12 stycznia 1409 roku) herb

Najstarszy syn Wacława I Piasta, księcia legnickiego i Anny Piastówny, córki Kazimierza I Piasta, księcia cieszyńskiego

Książę legnicki od 2 czerwca 1364 roku do stycznia 1409 roku, regent w Głogowie i Żaganiu od 14 marca 1397 roku do 1401 roku, sędzia sądu nadwornego Karola IV Luksemburskiego od 1374 roku do 1376 roku.

Po 10 lutym 1372 roku poślubił Jadwiga Piastówna (urodzona około 1350 roku, zmarła w Legnicy, 27 marca 1390 roku), córka Henryka V "Żelaznego" Piasta, księcia żagańskiego i Anny Piastównej, córki Wacława Piasta, księcia płockiego.

Rupert był najstarszym synem pary książęcej z Legnicy, urodzonym dopiero po ośmiu latach małżeństwa.

W 1364 roku Rupert wraz z młodszym rodzeństwem (braćmi Wacławem II, Bolesławem IV i Henrykiem VIII oraz siostrą Jadwigą) został osierocony przez ojca i znalazł się pod opieką stryja, księcia brzeskiego Ludwika I.

Rok później Rupert wraz ze stryjecznym bratem (Henrykiem VII "z Blizną") udał się z cesarzem Karolem IV na jego wyprawę po koronę królestwa Arles. Rupert odwiedził wtedy m.in. Awinion, gdzie wystarał się u papieża Urbana V o zniesienie klątwy kościelnej ciążącej na jego ojcu.

W 1370 roku książę wziął udział w sejmie Rzeszy w Norymberdze, gdzie po raz pierwszy zaakcentował swoje poglądy polityczne.

Regencja stryja Ludwika trwała aż do osiągnięcia pełnoletności przez Ruperta, tj. do 1373 roku i pomimo formalnego objęcia przez najstarszego syna Wacława pełni rządów w dalszym ciągu utrzymywała się ścisła współpraca między stryjem a bratankiem. Rupert m.in. zgodził się pod naciskiem Ludwika na zawarcie 2 grudnia 1372 roku układu z rodzeństwem o niedzieleniu księstwa przez okres dziesięciu lat. Porozumienie to było w następnych latach przedłużane i umożliwiło Rupertowi sprawowanie rzeczywistej władzy kosztem młodszych braci (chociaż formalnie Wacław II, Bolesław IV i Henryk VIII byli jego współrządcami).

W kolejnych latach Rupert aktywnie uczestniczył w polityce dynastycznej stryja, zawierając w Pradze 21 maja 1379 roku układ z królem czeskim Wacławem IV Luksemburczykiem (jednocześnie składając mu hołd lenny) o możliwości wzajemnego dziedziczenia posiadłości przez wszystkich potomków Bolesława III "Rozrzutnego".

W grudniu 1380 roku Rupert wysyła do Wrocławia, bratu Henrykowi VIII piwo świdnickie, czym rozpoczął konflikt mieszczan i króla czeskiego z duchowieństwem wrocławskim (tzw. wojna piwna). Władze miejskie Wrocławia rekwirują ładunek. 8 stycznia 1381 roku Wrocławska kapituła katedralna, pod przewodnictwem Henryka VIII i Wacława II legnickiego - nakłada interdykt na Wrocław i przenosi się do Nysy. W czerwcu 1381 roku król czeski Wacław IV Luksemburski przybył do Wrocławia, gdzie zamierzał przyjąć hołd książąt śląskich, licząc na zdjęcie klątwy, jednak jej nie uzyskał. Spowodowało to, iż w dniach 28-29 czerwca 1381 roku czeskie oddziały królewskie pustoszą dobra duchowieństwa wrocławskiego. 15 września 1381 roku wysłannik papieski Tomasz, biskup Lucerii, zdejmuje interdykt z miasta.

W 1382 roku dzięki mediacji opata lubiąskiego, Wacława została zawarta ugoda pomiędzy kapitułą wrocłwaską, królem czeskim i mieszczanami wrocławskimi. Na mocy ugody, duchowieństwo wrocławskie uzyskuje zatwierdzenie prawa do wwożenia piwa warzonego poza Wrocławiem, jednak bez możliwości jego dalszej sprzedaży.

6 stycznia 1383 roku Wacław IV zatwierdza Ruperta i jego brata Bolesława IV na tronie legnickim, przy zachowaniu praw pozostałych braci, w zamian za całkowitą rezygnację Piastów legnickich z praw do księstwa wrocławskiego, świdnickiego i jaworskiego.

14 marca 1397 roku umiera szwagier - książę głogowsko-żagańskiego - Henryka VIII "Wróbla", po śmierci którego Rupert I objął na okres czterech lat rządy regencyjne w imieniu małoletnich siostrzeńców. Jeszcze tego samego roku, 12 czerwca dochodzi do zjazdu książąt śląskich z Władysławem Jagiełłą w Łubnicach, gdzie dokonano zawarcia układu w sprawie zwalczania rozbójnictwa na pograniczu Królestwa Polskiego i księstw śląskich.

Śmierć w 1398 roku Ludwika I i niespełna rok później (11 lipca 1399 roku) Henryka VII "z Blizną" uczyniła Ruperta I głową rodziny Piastów legnicko-brzeskich, umożliwiło to Rupertowi zostanie mediatorem w sporach śląskich dynastów (m.in. w 1399 roku był mediatorem pomiędzy księciem opolskimi Przemysławem "Noszakiem" a biskupem lubuskim Janem Borschnitzem, zaś w 1400 roku pośredniczył w ugodzie pomiędzy synami Ludwika I o podział ojcowizny). 22 października 1400 roku Rupert i jego brat Wacław II doprowadzili do układu podziałowego pomiędzy synami Henryka VII - Henrykiem IX i Ludwikiem II. W następnym roku Ruprecht przekazał dzielnicę głogowską synom Henryka VIII "Młodszego Wróbla" - Janowi, Henrykowi IX, Henrykowi X i Wacławowi. Jeszcze raz Ruprecht 26 listopada 1406 roku podjął się roli rozjemcy, w obradach sądu polubownego w Grodkowie, rozpatrującego spór księżnej-wdowy opolskiej Eufemii z bratankami.

17 lipca 1402 roku Rupert I na zjaździe książąt śląskich we Wrocławiu został wybrany naczelnikiem ogólnośląskiego związku obronnego, mającego zapobiec anarchii powstałej po uwięzieniu króla Wacława IV.

W polityce wewnętrznej jednym z podstawowych problemów panowania Ruperta była konieczność spłacenia olbrzymich długów odziedziczonych jeszcze po ojcu i dziadku (z powodzeniem) i kwestia unikania zadrażnień z Kościołem katolickim (co w związku z objęciem biskupstwa wrocławskiego przez brata Wacława II nie sprawiło kłopotów).

Tak jak stryj Ludwik, Rupert I był hojnym mecenasem kultury, przyczyniając się m.in. do napisania przez kanonika brzeskiego Piotra z Byczyny "Kroniki Książąt Polskich". W 1404 roku za jego panowanie podjęto nieudana próbę wydobycia złota w okręgu złotoryjskim.

Rupert I był żonaty z księżniczką żagańską, wdową po ostatnim królu polskim z dynastii Piastów, Kazimierzu III "Wielkim", z którą to dochował się dwóch córek: Barbary (urodzona pomiędzy 1372 a 1384 rokiem, zmarła w maju 1435 lub 1436 roku), wydanej za elektora Saksonii z rodu Askańskiego i Agnieszki (urodzona przed 1385 rokiem, zmarła po 1411 rokiem) klaryski w klasztorze we Wrocławiu.

Rupert I legnicki zmarł w styczniu 1409 roku i pochowany został w kolegiacie Bożego Grobu w Legnicy.


Żródła:

Ruprecht I "w Wikipedii"


Rupert (Ruprecht) I legnicki w "Poczet.com" autorstwa: Michała Szustera

19-04-2020